Już dziś wchodzą w życie nowe przepisy, które wprowadzają do polskiego porządku prawnego pozasądowy, administracyjny model dochodzenia roszczeń z tytułu szkód powstałych w wyniku zdarzeń medycznych. Mowa tu o przepisach zmieniających ustawę z dnia 6 listopada 2008 r. o prawach pacjenta i Rzeczniku Praw Pacjenta.
Ustawodawca powołał państwowy fundusz celowy w postaci Funduszu Kompensacyjnego Zdarzeń Medycznych, który ma zapewnić poszkodowanym możliwość dochodzenia roszczeń z pominięciem drogi sądowej, poprzez złożenie wniosku o przyznanie świadczenia kompensacyjnego do Rzecznika Praw Pacjenta.
Zdarzenie medyczne
Ustawa zawęża definicję „zdarzenia medycznego” do:
- zakażenia pacjenta biologicznym czynnikiem chorobotwórczym,
- uszkodzenia ciała,
- rozstroju zdrowia pacjenta,
- śmierci pacjenta.
Ważne! Roszczenie można zgłosić, jeśli powyższe zdarzenia zaistniały w trakcie udzielania lub w efekcie udzielania bądź zaniechania udzielenia świadczenia zdrowotnego.
Procedura składania wniosku
Termin dla złożenia wniosku wynosi jeden rok od dnia, w którym wnioskodawca dowiedział się o wystąpieniu zdarzenia medycznego, jednak w żadnym przypadku nie może być dłuższy niż 3 lata od dnia zdarzenia. Opłata od wniosku, w porównaniu do kosztów procesu cywilnego, jest niemalże symboliczna – wynosi 300 zł, a ponadto, w razie uznania wniosku za zasadny, podlega pełnemu zwrotowi. Zainteresowani powinni uiścić opłatę na rachunek bankowy Funduszu Kompensacyjnego Zdarzeń Medycznych.
Wydanie decyzji administracyjnej w tym zakresie należeć będzie do Rzecznika Praw Pacjenta, przy czym opinię w przedmiocie faktu wystąpienia i skutków zdarzenia medycznego zapewniać będzie Zespół do spraw Świadczeń z Funduszu Kompensacyjnego Zdarzeń Medycznych, który działać będzie przy Rzeczniku. Decyzja musi być wydana w terminie 3 miesięcy od dnia otrzymania kompletnego i prawidłowo opłaconego wniosku.
Wnioskodawca będzie miał również możliwość złożenia odwołania od decyzji Rzecznika do Komisji Odwoławczej do spraw Świadczeń z Funduszu Kompensacyjnego Zdarzeń Medycznych. To rozwiązanie zastąpi dotychczasowe wojewódzkie komisje ds. orzekania o zdarzeniach medycznych. Koszt odwołania wynosi 200 zł.
Wysokość świadczeń
W ustawie przewidziano granice kwotowe, które odnoszą się do wysokości świadczenia kompensacyjnego. Wysokość świadczenia podlegać będzie corocznej waloryzacji. Obecnie dla jednego zdarzenia medycznego, jeden wnioskodawca może liczyć na kwoty rzędu:
- od 2 000 zł do 200 000 zł w przypadku zakażenia biologicznym czynnikiem chorobotwórczym, jak i w przypadku uszkodzenia ciała lub rozstroju zdrowia; oraz
- od 20 000 zł do 100 000 zł w przypadku śmierci pacjenta.
Podkreślenia wymaga, że świadczenia związane ze zdarzeniami wymienionymi w pierwszym punkcie, przysługują wyłącznie poszkodowanym pacjentom. W przypadku śmierci pacjenta świadczenie przysługuje krewnemu pierwszego stopnia, niepozostającemu w separacji małżonkowi, osobie pozostającej w stosunku przysposobienia oraz osobie pozostającej z pacjentem we wspólnym pożyciu.
Obecnie nie są znane sposoby ustalania wysokości świadczenia kompensacyjnego – ustawa przewiduje w tym zakresie konieczność zasięgnięcia przez ministra właściwego do spraw zdrowia opinii Rzecznika Praw Pacjenta i wydanie wytycznych w drodze rozporządzenia.
Postępowanie pozasądowe
Postępowanie pozasądowe, wprowadzone na mocy nowych przepisów, ma swoje plusy i minusy. Do plusów zaliczyć wypada z pewnością czas procedowania, który jest zdecydowanie krótszy, niż ma to miejsce w postępowaniach cywilnych dotyczących błędów medycznych, które ciągną się przez wiele lat.
Z drugiej jednak strony, postępowanie administracyjne oraz postępowanie cywilne wzajemnie się wykluczają. Nowe przepisy przewidują zakaz wszczęcia albo umorzenie już wszczętego postępowania administracyjnego, jeżeli prawomocnie zasądzono w sprawie konkretnego zdarzenia medycznego odszkodowanie, rentę lub zadośćuczynienie, albo kiedy postępowanie sądowe w takiej sprawie jest w toku.
Wnioskodawca musi jednak złożyć oświadczenie, w którym wskaże, że wniosek dotyczy zdarzenia medycznego, w którego sprawie nie toczy się ani nie zostało prawomocnie zakończone postępowanie cywilne, a także, że wnioskodawca nie uzyskał odszkodowania, renty czy zadośćuczynienia od podmiotu odpowiedzialnego za poniesioną szkodę (również w zakresie ubezpieczenia odpowiedzialności cywilnej).
Decyzja administracyjna
Jeżeli zostanie wydana decyzja administracyjna w zakresie przyznania świadczenia w określonej wysokości na rzecz wnioskodawcy, zobowiązany jest on do złożenia, w terminie 30 dni od dnia uprawomocnienia się tej decyzji, oświadczenia o przyjęciu świadczenia kompensacyjnego albo rezygnacji z jego przyjęcia.
W przypadku złożenia pierwszego z oświadczeń jest ono równoznaczne ze zrzeczeniem się wszelkich roszczeń o odszkodowanie, rentę oraz zadośćuczynienie, które mogą wynikać ze zdarzenia medycznego w zakresie szkód, które ujawniły się do dnia złożenia wniosku (nie obejmą zatem okresu już po złożeniu wniosku, jeżeli szkody związane ze zdarzeniem medycznym ulegną zwiększeniu). Z kolei w przypadku złożenia oświadczenia o rezygnacji z przyjęcia świadczenia kompensacyjnego, czynność ta jest równoznaczna ze zrzeczeniem się tego świadczenia przez wnioskodawcę.
Wsparcie w zbieraniu dokumentacji
Nowe przepisy przewidują szczegółowe wymagania dla treści wniosku, jak i załączników. Z tego powodu, warto powierzyć obsługę sprawy profesjonalistom, którzy zadbają o to, aby wniosek nie zawierał braków formalnych i został rozpatrzony z zachowaniem terminów ustawowych, które w praktyce często są naruszane przez organy administracji.
Nasza kancelaria przed złożeniem wniosku zbada stan faktyczny sprawy i przedstawimy odpowiednią rekomendację dalszych działań w trybie pozasądowym lub procesu cywilnego.
Autorzy
