Media obiegła wiadomość, że Trybunał Konstytucyjny uznał tzw. bankowy tytuł egzekucyjny za sprzeczny z Konstytucją. Trzeba sobie jednak zdać sprawę z tego, że przepisy pozwalające na wydawanie i egzekwowanie bankowego tytułu egzekucyjnego przestaną obowiązywać dopiero z dniem 1 sierpnia 2016 r. Oznacza to, że jeszcze co najmniej przez 15 miesięcy banki będą zawierać umowy na dotychczasowych zasadach. Można się także spodziewać wzmożonej akcji windykacyjnej i kierowania należności banków do egzekucji.
SPRZECZNOŚCI Z KONSTYTUCJĄ
Trybunał Konstytucyjny orzekł, że przepisy art. 96 ust. 1 oraz art. 97 ust. 2 Prawa bankowego, pozwalające na kierowanie przez banki swoich wierzytelności do postępowania egzekucyjnego z pominięciem fazy sądowego postępowania rozpoznawczego, naruszają konstytucyjną zasadę równego traktowania. Zgodnie z zaskarżonymi przepisami, a wbrew ogólnym zasadom, bank sam wydaje bowiem tytuł egzekucyjny, zastępujący orzeczenie sądu, z pominięciem merytorycznego rozpoznania sprawy, w czasie którego klient mógłby podnieść zarzuty. Taka sytuacja powoduje brak równowagi w relacji między bankiem (wierzycielem) a jego klientem (dłużnikiem). Trybunał dostrzegł także nierówność w relacjach między bankami jako wierzycielami a pozostałymi podmiotami będącymi wierzycielami oraz w relacjach między dłużnikami banków i dłużnikami innych podmiotów. TK podzielił pogląd sądu, który zwrócił się do Trybunału z pytaniem prawnym, że brak jest jakichkolwiek podstaw, aby uprzywilejowywać podmioty takie jak banki w uproszczonym dochodzeniu roszczeń wobec ich klientów.
KONSEKWENCJE
O ile wcześniej nie dojdzie do nowelizacji Prawa bankowego, banki będą mogły stosować niekonstytucyjne przepisy aż do 1 sierpnia 2016 r. Po przeanalizowaniu przez naszą Kancelarię zakresu działań prawnych możliwych po wydaniu wyroku Trybunału z 14 kwietnia 2015 r. (P 45/12), uważamy, że nawet już teraz klienci banków poszkodowani przez wydanie bankowego tytułu egzekucyjnego będą mogli skutecznie zaskarżyć podejmowane czynności egzekucyjne, jako pozostające w sprzeczności z Konstytucją.
Opierając się na naszym doświadczeniu w postępowaniach przed Trybunałem Konstytucyjnym oraz Sądem Najwyższym, opracowaliśmy stosowną strategię procesową, która może pomóc naszym klientom.
Adam Morawski
