Ministerstwo Finansów przygotowało projekt ustawy o konsumenckiej pożyczce lombardowej. Zgodnie z projektem ustawy, który właśnie wpłynął do Sejmu, każdy lombard będzie musiał prowadzić działalność w formie:
- spółki z ograniczoną odpowiedzialnością z kapitałem zakładowym w wysokości min. 50 tys. zł
- spółki akcyjnej,
- używać w swojej nazwie słowa “lombard”.
Wszystkie zostaną wpisane do e-rejestru KNF, dzięki czemu łatwiej będzie je kontrolować i zagwarantować bezpieczeństwo konsumentów. Na dokonanie wpisu do rejestru KNF przedsiębiorcy będą mieli 6 miesięcy od dnia wejścia w życie ustawy.
Regulacja pożyczek lombardowych
Ministerstwo Finansów planuje szczegółowe uregulowanie trybu zawierania umowy pożyczki lombardowej. Aby chronić konsumenta wszystkie transakcje będą zawierane na podstawie przejrzystej, pisemnej umowy pożyczki oraz po wcześniejszym przekazaniu konsumentowi formularza informacyjnego sporządzonego według określonego wzoru — ma to ukrócić proceder udzielania pod zastaw pożyczek osobom bez zdolności kredytowej bez zachowania podstawowych wymogów dotyczących ochrony konsumenta.
W ramach umowy pożyczki każdy lombard będzie musiał przedstawić konsumentowi między innymi:
- Całkowitą kwotę do spłaty uwzględniającą:
- Precyzyjną kwotę pożyczki lombardowej udostępnianej klientowi,
- wysokość odsetek zgodnie z rygorami Kodeksu cywilnego,
- koszty pozaodsetkowe, które nie mogą przekroczyć 45% kwoty pożyczki.
- Procedurę i termin zapłaty całkowitej kwoty pożyczki.
- Zasady obniżenia kosztu pożyczki w przypadku jej wcześniejszej spłaty.
- Postępowanie w przypadku uzyskania nadwyżki z aukcji przedmiotów stanowiących zabezpieczenie pożyczki
Projekt obecnie nie przewiduje obowiązku rejestrowania przez lombardy każdej zawartej umowy; ustawodawca uznał to za przesadną papierologię dla małych firm, jakimi jest większość lombardów.
Żródło: RYNEK LOMBARDÓW W POLSCE. Nieprawidłowości, ochrona konsumentów,ryzyka systemowe.
Natomiast wprowadzono istotne z punktu widzenia konsumenta ograniczenie jego odpowiedzialności za spłatę pożyczki w taki sposób, iż odpowiada on wyłącznie przedmiotem stanowiącym zabezpieczenie. W tym zakresie przyjęto model szwedzki, zgodnie z którym osoba pożyczająca pieniądze w lombardzie nie odpowiada osobiście za pożyczkę, jeśli nie zostanie ona spłacona.
Głównym celem ustawy ma być uregulowanie rynku i zabezpieczenie konsumentów, którzy nie mogą skorzystać z kredytów konsumenckich oferowanych przez firmy pożyczkowe i banki.
Jakie dane były inspiracją zmian?
Niestety obecnie przypadki rażąco wysokiego kosztu pożyczki lombardowej nawet do 1,5% dziennie, czy zaniżona wartość przedmiotu zastawu (do ok. 35% rzeczywistej wartości) nie należą do odosobnionych przypadków.
Według Związku Przedsiębiorców i Pracodawców (ZPP) z maja 2021:
- 14% Polaków korzystało w ciągu swojego życia z usług lombardu, czyli 4,5 miliona osób.
- Podczas pandemii COVID-19 w 2020 r. 22% ankietowanych potwierdziło sprzedaż swoich rzeczy w sieci, x powodu pogarszającej się sytuacji finansowej.
- Aż 41% osób potwierdziło, że musiało skorzystać z zastawu w lombardzie, ponieważ nie mieli zdolności kredytowej.
- W 2020 r. akcja kredytowa osiągnęła 140,8 mld zł, tj. mniej o 29,3 mld zł (18 proc.) w porównaniu z 2019 rokiem, natomiast ilość udzielonych kredytów gotówkowych spadła o 30%.
- Liczba lombardów w Polsce jest trudna do oszacowania, może ich być od 3 tysięcy do nawet 40 tysięcy punktów. Chociaż istnieje kod PKD (64.92.Z) dla udzielania pożyczek pod zastaw, lombardy unikają rejestracji pod tym kodem, nie ujawniając swojej działalności.
Dane BIK za pierwsze półrocze 2021 r. wskazują, że co miesiąc udziela się ok. 150 tysięcy krótkoterminowych pożyczek (do 30 dni) o średniej wartości 1800 zł. Z kolei w lombardach średnia wycena zabezpieczenia wynosi 397 zł, a wykupu wynosi 469 zł.
Konieczność wprowadzenia nowej regulacji odnoszącej się wprost do lombardów Rząd uzasadnił brakiem skutecznego stosowania przez nie tzw. ustawy antylichwiarskiej, o której pisaliśmy wcześniej.
Żródło: RYNEK LOMBARDÓW W POLSCE. Nieprawidłowości, ochrona konsumentów,ryzyka systemowe.
Projekt ustawy został kilka dni temu skierowany do Sejmu i jeśli zostanie uchwalony, to ustawa zacznie obowiązywać po upływie 6 miesięcy od dnia jej publikacji w Dzienniku Ustaw.
Czy według Ciebie takie rozwiązanie zmniejszy szarą strefę pożyczek dla klientów bez zdolności kredytowej? Podziel się opinią w komentarzu 👇 Chcesz uzyskać więcej informacji na temat nowych rozwiązań prawnych? Zapraszamy do kontaktu!
Bartosz Jankowski, radca prawny, partner –b.jankowski@morawski.eu
